Aynur Valeh qızı Qarayeva

AZƏRBAYCAN DİLİ DƏRSLƏRİNDƏ LEKSİKOQRAFİYANIN TƏDRİSİ

Xülasə. Leksikoqrafiya lüğətlərin tərtib edilməsinin həm praktikası və nəzəriyyəsi ilə məşğul olur. Lü­ğət­lərdə müxtəlif sözlər müəyyən qayda ilə düzülür, şərh olunur. Lüğətlər diaxron və həm sinxron aspektdə tər­tib edilir. Linqvistik lüğətlərdə dilin mövcud materialları lüğətin məqsəddən asılı olaraq müxtəlif as­pekt­lər­dən izah edilir. Lüğətlərin köməyi ilə sözlərin qədim və müasir formalarının, mənalarının təhlilini apar­maq, müxtəlif tarixi dövrlərdə onların işlədilməsinin dəqiqləşdirmək imkanı əldə edilir. Müstəqillik illərində lüğətçilikdə milli leksikoqrafiya ənənələrini təkmilləşdirməklə sürətli inkişaf diqqəti cəlb edir. Bu gün lek­si­ko­qrafiya yeni bir dövr, mərhələ yaşayır. Son dövrlər qlobal internet şəbəkəsi yaranması ilə əlaqədar olaraq lü­ğət­lərin tərtibində dəyişiklik baş vermişdir. Müasir leksikoqrafiyanın əsas inkişaf istiqamətlərindən biri lü­ğət­lərin kompüterləşdirilməsi, elektronlaşmasıdır. İnternet istifadəçiləri üçün nəzərdə tutulmuş elektron lü­ğət­lərin yaradılması leksikoqrafiyanın inkişafında yeni mərhələdir. Bu gün müasir dilçiliyin marağına səbəb olmuş elektron lüğətlərin sayı durmadan artır. Mövcud olan axtarış sistemləri əsasında məlumatları müxtəlif elek­tron lüğətlərdən tapmaq mümkündür. Lüğətlərin keyfiyyətini yüksəltmək bu gün Azərbaycan dilçiliyinin qar­şıda duran ən mühüm vəzifələrdəndir.

Açar sözlər: lüğət, leksikoqrafiya, izah, söz, lüğətçilik