Milanə Valeh qızı Həsənova

İNKLÜZİV TƏHSİLİN PSİXOPEDAQOJİ ƏSASLARI

Xülasə. Bu məqalə inklüziv təhsilin psixopedaqoji əsaslarını ətraflı şəkildə təhlil edir. İlk hissədə ink­lü­ziv təhsilin nəzəri əsasları, o cümlədən Vıqotskinin sosial-mədəni nəzəriyyəsi, Qardnerin çoxşaxəli intel­lekt nəzəriyyəsi, Brunerin konstruktiv öyrənmə nəzəriyyəsi və Bronfenbrennerin bioekologiya nəzəriyyəsi mü­zakirə olunur. Daha sonra inklüziv təhsilin psixoloji aspektləri – emosional və sosial inkişaf, özünü­qiy­mət­ləndirmə və identiklik formalaşması, psixoloji rifah kimi mövzular işıqlandırılır. Məqalə həmçinin ink­lüziv təhsilin pedaqoji aspektlərini (tədris metodları, kurikulum adaptasiyası, qiymətləndirmə strategiyaları, sinif idarəetməsi) və uğurlu tətbiqi üçün zəruri olan psixopedaqoji şərtləri (müəllimlərin hazırlığı, multi­dis­i­p­li­nar əməkdaşlıq, valideyn iştirakı, dəstəkləyici məktəb mühiti) araşdırır. Son hissədə Azərbaycanda inklüziv təh­silin inkişafı üçün qanunvericilik və siyasət səviyyəsində dəyişikliklər, müəllim hazırlığının tək­mil­ləş­di­ril­məsi, məktəb infrastrukturunun yaxşılaşdırılması və ictimai maarifləndirmə kimi tövsiyələr təqdim edilir.

Açar sözlər: inklüziv təhsil, psixopedaqoji əsaslar, fərdiləşdirilmiş təlim, müəllim hazırlığı, multidisiplinar əməkdaşlıq