Türkan İbadova

Açar sözlər: gender, paremiologiya, frazeologiya, stereotiplər, atalar sözləri

Türkan Surxay qızı İbadova

RUS DİLİNİN PAREMİOLOGİYASINDA GENDER STEREOTİPLERİ

Xülasə. Məqalədə rus paremio-frazeologiyasında rast gəlinən gender növlərindən ibarət kiçik araş­dır­ma yer alıb. Gender cəmiyyət tərəfindən davranış və onun institutlarında (ailə, siyasi quruluş, iqtisadiyyat, mə­dəniyyət və təhsil və s.) mövqe və rolunu müəyyən edən qadın və kişilərin sosial modeli kimi yaradılır. Gen­der sistemləri müxtəlif cəmiyyətlərdə fərqlidir, lakin hər bir cəmiyyətdə bu sistemlər elə asimmetrikdir ki, kişilər və hər şey “kişi / kişi” (xarakter xüsusiyyətləri, davranışlar, peşələr və s.) əsas, əhəmiyyətli və do­mi­nant hesab olunur və qadın və hər şey “qadın/qadın” ikinci dərəcəli, sosial əhəmiyyətsiz və tabe olan kimi müəyyən edilir. Paremiologiya frazeologiya ilə folklorun kəsişməsində yerləşir ki, bu da atalar sözləri və mə­səl­lərin öyrənilməsini müasir linqvokulturoloji yanaşma baxımından çox əhəmiyyətli edir. Paremiologiya dil­də sabitlənmiş mədəni stereotiplər baxımından göstəricidir. Özünü identifikasiya üçün müxtəlif imkan­la­rın olması mübahisəsizdir, lakin çox sayda bölmənin təhlili dominant tendensiyalar və qiymətləndirmələr haq­qında nəticə çıxarmağa imkan verir.