Zeynəb Həcəmova
KÜTLƏ FENOMENİNİN İDARƏETMƏ QƏRARLARININ QƏBULUNA GÖSTƏRDİYİ TƏSİRİN SOSİAL-PSİXOLOJİ TƏHLİLİ
Xülasə. Elmi
məqalədə kütlə fenomeninin idarəetmə qərarlarının qəbuluna göstərdiyi təsirin
sosial-psixoloji xüsusiyyətləri araşdırılmışdır. İdarəetmə qərarlarının qəbul
edilməsi prosesi sistematik olaraq onu əhatə edən bütün fəaliyyət növlərinin
müəyyən ardıcıllıqla yerinə yetirilməsini nəzərdə tutur. İdarəetmə obyektiv
olaraq informasiyanın toplanmasını, işlənməsini və təhlilini; müvafiq olaraq
məqsədin müəyyən edilməsini və qərarın hazırlanmasını; idarəedici əmrin
verilməsini və onun icraçılara çatdırılmasını; qərarın həyata keçirilməsini və
obyektin dəyişilməsini nəzərdə tutur. Məntiq
elmi məntiqi təfəkkürün nizamlı müəyyənləşdirilməsindən ibarət olan düzgün və
ardıcıl düşüncə tərzi, o cümlədən təfəkkür olduğundan insanın düşüncə tərzi
davamlı zəkanın prinsipləri ilə şərtlənir. İdarəetmədə
psixoloji sirayət qərar qəbuluna kütlə psixologiyasının fonunda təsir göstərir.
Əsasən şəxsiyyətlərarası münasibətləri əhatə psixoloji sirayət (yoluxma)
emosional xarakter daşıdığından qavranılan insanların qabiliyyətindən, emosional
vəziyyətindən, diqqət meyillərindən və dəyərlər sistemindən, o cümlədən
hadisələrin əhəmiyyətindən asılı olur. Psixoloji yoluxmanın idarəetmədə qərar
qəbuluna göstərdiyi kütləvi təsir növbəti struktur üzrə inkişaf edir: müvafiq informasiyanın kütləyə ötürülməsi →
informasiyanın qəbul edilməsi → şüurlu və şüursuz təqlid → fizioloji əks əlaqə
→ emosional təcrübə (Zhang, 2014).
Açar sözlər: idarəetmə; idarəetmə qərarları; məntiqi
dərketmə; intuisiya; kütlə fenomeni; psixoloji sirayət; informasiya